वाणिज्य बैंकको मुनाफा वृद्धि

वाणिज्य बैंकहरूले गत आर्थिक वर्षमा ४५ अर्ब ४६ करोड रुपैयाँ खुद मुनाफा कमाएका छन् । आर्थिक वर्ष ०७२/७३ को तुलनामा यी बैंकहरूको खुद मुनाफा करिब २७ प्रतिशतले बढी हो । बैंकहरूले सार्वजनिक गरेको गत वर्षको वित्तीय विवरणबाट कुल मुनाफा निकालिएको हो । 

वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरिसकेका बैंकहरूमध्ये २३ को मुनाफा १ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी छ । तीमध्ये २ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी मुनाफा कमाउने ७ वटा र ३ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी कमाउने ४ बैंक छन् । अघिल्लो आर्थिक वर्ष वार्षिक मुनाफा १ अर्बभन्दा कम रहेका ६ वटा बैंकहरू पनि गत वर्ष अर्ब कमाउने बैंकको समूहमा उक्लिएका छन् । तीमध्ये केही बैंकहरूको मुनाफा अन्य वित्तीय संस्थासँग मर्जर तथा एक्विजिसनको कारणले बढेको छ । हाल २८ वटा वाणिज्य बैंक सञ्चालनमा छन् । 

अर्थतन्त्रका अन्य क्षेत्रहरूको तुलनामा वित्तीय क्षेत्र विकसित र पारदर्शी छ । सोही कारण बैंकहरूले असहज परिस्थितिमा पनि राम्रो मुनाफा कमाउँदै आएका छन् । तर, पछिल्ला महिनाहरूमा बैंकहरूको मुनाफाको आकार बढे पनि वृद्धिदर तथा सम्पत्तिमा प्रतिफल (आरओई) घट्दै गएको बैंकरले जनाएका छन् । पुँजी वृद्धिको निर्देशनपछि अधिकांश बैंकहरूले पुँजी वृद्धि गरिसकेका छन् । चार गुणा पुँजी बढेसँगै बैंकहरूको व्यवसाय पनि बढेकाले कुल मुनाफा पनि बढेको उनीहरूको भनाइ छ । 

हालसम्म वित्तीय विवरण सार्वजनिक गर्ने बैंकहरूमध्ये नलिब बैंकको मुनाफा सबैभन्दा बढी ३ अर्ब ६२ करोड रुपैयाँ छ । अघिल्लो आर्थिक वर्ष यो बैंकले २ अर्ब ८१ करोड रुपैयाँ खुद मुनाफा आर्जन गरेको थियो । सरकारी स्वामित्वको नेपाल बैंक र निजी स्वामित्वको नेपाल इन्भेस्टमेन्ट बैंकले क्रमश: ३ अर्ब २१ करोड र ३ अर्ब १६ करोड रुपैयाँ खुद मुनाफा आर्जन गरेका छन् । सोही अवधिमा राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको खुद मुनाफा ३ अर्ब ८ करोड रुपैयाँ छ । 

यसैगरी कृषि विकास बैंकले गत आर्थिक वर्षमा २ अर्ब ७७ करोड रुपैयाँ खुद मुनाफा कमाएको छ । अघिल्लो वर्षको तुलनामा यो १४ प्रतिशतको वृद्धि हो । यसैगरी हिमालयन र ग्लोबल आईएमई बैंकले पनि २ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी मुनाफा आर्जन गरेका छन् । गत आर्थिक वर्षमा हिमालयन बैंकको खुद मुनाफा २ अर्ब १७ करोड र ग्लोबल आईएमई बैंकको २ अर्ब ३ करोड रुपैयाँ छ । 

आउँदो असोजसम्म वाणिज्य बैंकहरूले न्यूनतम चुक्ता पुँजी ८ अर्ब रुपैयाँ पुर्‍याउनुपर्ने राष्ट्र बैंकको निर्देशन छ । हाल अधिकांश बैंकहरूले चुक्ता पुँजी बढाइसकेका छन् । पुँजी वृद्धिपछि बैंकहरूलाई व्यवसाय (लगानी) विस्तार गर्न दबाब पुग्यो । यसैकारण ऋण प्रवाह बढयो ।  अहिले वित्तीय प्रणाली केही सन्तुलित बन्दै गएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।